De invloed van de omgeving
De ruimtes waarin we werken, leren of op bezoek zijn, hebben grote invloed op hoe we ons voelen. Je merkt het zelf vast ook: in de ene ruimte kun je je beter concentreren op een verslag, voel je je net iets meer ontspannen of kom je vaker en sneller tot creatieve ideeën. Dit komt door de juiste toepassing van verschillende aspecten, zoals licht, kleuren, natuurlijke elementen, akoestiek en ergonomie. De juiste toepassing van deze en vele andere variabelen, kan de gezondheid en prestaties van de gebruikers in die ruimte verbeteren. Dit helpt dus bij het behalen van de doelen die de organisatie heeft met die ruimte!
Waarom omgevingspsychologie?
Maasdam vindt dat alle mensen en organisaties een optimale werkomgeving verdienen om te presteren, genieten, leren en genezen. Daarom zijn wij veel bezig met de wetenschap rondom deze toepassingen: omgevingspsychologie. Het vakgebied omgevingspsychologie is bij uitstek de plek om te zoeken naar kennis en methoden om de invloed van een kantoorinrichting op medewerkerstevredenheid te duiden. Dit betekent dat we ons bezighouden met twee vragen:
Hoe beïnvloedt de omgeving de mens?
Voorbeelden hiervan zijn vragen als: hoe helpt de inrichting van een kantoorpand mensen op een intuïtieve manier de weg te vinden?
Hoe zorgt een wachtruimte ervoor dat mensen geen onnodige stress ervaren?
Hoe beïnvloedt de mens de omgeving?
Voorbeelden hiervan zijn vragen als: hoe richten mensen hun werkplek in? Hoe vervuilen mensen de kantine?
Waarom zouden we medewerkerstevredenheid willen verhogen?
Omdat je dan tevreden medewerkers hebt. Het lijkt een open deur, maar een tevreden mens is een kwaliteit op zich en mag een doel zijn. Daarnaast zijn er de meer ‘economische’ redenen die het streven naar een hogere medewerkerstevredenheid rechtvaardigen. Er zijn aanwijzingen dat tevredenheid samenhangt met een hogere productie, lager ziekteverzuim en een lager verloop van personeel.
Waarom heeft een kantoorinrichting invloed op de tevredenheid van medewerkers?
Medewerkers hebben allerlei psychologische behoeftes. Bijvoorbeeld dat ze niet worden gehinderd tijdens het uitvoeren van hun werk, dat ze controle hebben over hun werkomgeving of dat ze gewaardeerd worden. De mate waarin ze voorzien worden in deze behoeftes beïnvloedt hun welzijn en daarmee de medewerkerstevredenheid.
Kantoorinrichting is een middel om medewerkers te voorzien in deze psychologische behoeftes. Het faciliteert medewerkers bijvoorbeeld in hun werk, het biedt controle over hun werkomgeving en communiceert dat de organisatie haar medewerkers waardeert.
Benieuwd naar het effect van omgevingspsychologie?
Er is veel kennis beschikbaar over de invloed van kantoorinrichting op de beleving en het gedrag van medewerkers. Benieuwd naar wat wij voor je kunnen doen? Neem contact met ons op voor een workshop of kennismaking.
Arousal
Arousal is de activatie van ons zenuwstelsel. Het zenuwstelsel wordt geactiveerd door onder andere de hoeveelheid aan sensorische informatie die we binnenkrijgen. Het blijkt dat er een optimaal arousal-niveau is waarop we het beste presteren. Dit niveau ervaren mensen doorgaans ook als prettig. De optimale hoeveelheid arousal verschilt sterk per taak. Bij de ene taak hebben we juist een lage arousal nodig en bij de andere een hoge. Voor het goed kunnen uitvoeren van simpele taken (bijvoorbeeld herhaalde handelingen) heb je een hoog arousal-niveau nodig. En voor complexe taken (bijvoorbeeld nadenken, probleem oplossen) is juist een laag arousal-niveau nodig. Afhankelijk van de taak heeft een medewerker dus behoefte aan een hoog of laag arousal-niveau. Er zijn verschillende manieren waarop de omgeving hieraan kan bijdragen.
Wanneer een taak voor de beste uitvoering ervan een ruimte met een hoge arousal nodig heeft, spelen we daar met de inrichting op in, door bijvoorbeeld een diversiteit aan kleuren en patronen te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de verzadiging en tint van kleur. Kleuren met een lage verzadiging en rode en oranje tinten worden geassocieerd met een verhoogd arousal-niveau. Kleuren met een hoge verzadiging en groene en blauwe tinten worden geassocieerd met een lager arousal-niveau. De complexiteit van zichtbare patronen op bijvoorbeeld muren en vloeren kan samenhangen met een hoger arousal-niveau. De zichtbaarheid van bewegende objecten en vooral bewegende menselijke prikkels kan ook samenhangen met een hoger arousal-niveau. Ditzelfde geldt ook voor geluidsprikkels zoals gesprekken of willekeurig achtergrondgeluid.
Stress
Een te hoog arousal-niveau kan leiden tot stress. Stress ervaar je als je te veel prikkels binnenkrijgt. Stress wordt als vervelend ervaren en vormt als het ware een extra werktaak: iets wat veel aandacht en energie vraagt. Als iemand stress ervaart, kan diegene zijn werk dus minder goed uitvoeren.
Daarnaast put stress de capaciteit van medewerkers om werktaken uit te voeren uit. Daarom is het zinvol om te kijken hoe kantoorinrichting onnodige vormen van stress (zoals zicht- en geluidshinder) wegneemt en manieren biedt om met stress om te gaan (coping). Denk bijvoorbeeld aan het kunnen zien van natuur.
Zowel binnenplanten als uitzicht op natuur zijn goede manieren om medewerkers beter om te laten gaan met stress. Ze kunnen in de eerste plaats beter tegen stressbronnen. En als er toch stress ontstaat, is de reactie minder heftig. Een andere manier is het bieden van controle over de werkomgeving. Controle over fysieke variabelen als licht, lucht en geluid, maar ook controle over wie er fysiek, visueel en auditief toegang heeft tot de werkplek. Tot slot is het kunnen personaliseren van de ruimte een belangrijk middel. Kan ik als medewerker mijn werkplek zelf inrichten? Kan ik mijn spullen laten staan op mijn werkplek?
Manieren om de tevredenheid van medewerkers te verhogen
Een kantoorinrichting kan op een heleboel manieren bijdragen aan medewerkerstevredenheid. Twee mechanismen waar we bij Maasdam naar kijken zijn: arousal en stress.
Nog eentje dan: gemeenschapsgevoel
Een van de leukste variabelen in de omgevingspsychologie is die van ‘gemeenschapsgevoel’. Een onderdeel dat vooral in de inrichting van kantoren mee moet worden genomen. Onderzoek toont aan dat de productiviteit hoger wordt en het ziekteverzuim lager, naarmate het gemeenschapsgevoel hoger is. Nu we steeds flexibeler gaan werken, komt dit gemeenschapsgevoel in het geding. Het is dus extra belangrijk dat organisaties de juiste balans vinden tussen flexibele vormen van werken én een gemeenschapsgevoel binnen de organisatie, het team of de afdeling.
Vier tips voor een hoger gemeenschapsgevoel
Er zijn talloze manieren om het gemeenschapsgevoel te verhogen via je inrichting. Wat de beste manier is, hangt af van je organisatie en doelen. Een aantal mogelijkheden zijn:
De vier tips
Maar let op!
Een juiste toepassing van omgevingspsychologie vraagt om een gebalanceerde gebruikersbeleving; de juiste combinatie van diverse ruimtes en toepassingen. Het is dus zeker niet verstandig om alle ruimtes in jouw pand vol te zetten met tafelvoetbaltafels, loungebanken en biljarts. Het is juist de kunst om te zorgen voor een gebalanceerde afwisseling van concentratiewerkplekken, inspirerende ruimtes, ruimtes om in terug te trekken én ruimte om het gemeenschapsgevoel te verhogen.
Meer weten?
Het toepassen van omgevingspsychologie in ruimtes – met name het versterken van een gemeenschapsgevoel – vraagt om doordachte keuzes. Keuzes die je het beste direct aan het begin van je (her)inrichtingsproject meeneemt! Wij helpen graag bij het helder krijgen van jouw doelen en eisen voor de inrichting. Bijvoorbeeld met behulp van onze waardepiramide of in een persoonlijk gesprek. Neem contact met ons op!